Ung thư phổi: có thể Phát hiện sớm tới mức nào?

Trên thế giới , cứ mỗi phút có 3 người tử vong vì ung thư phổi. Ung thư phổi có số người tử vong cao bậc nhất trong các loại ung thư. Một trong một vài tác nhân chính dẫn tới tình trạng này là do người bệnh có thể nhận biết trễ.

Tại hội thảo Dấu ấn ung thư – phương tiện hữu ích trong quản lý người bị bệnh ung thư, GS Rafael Molina, chủ toạ Hội Ung thư và Dấu ấn sinh học Quốc tế cho thấy , ung thư phổi là bệnh ung thư phổ quát nhất trên thế giới trong các thập kỷ cách đây không lâu .

Cụ thể, cứ 5 người chết vì ung thư thì có 1 người là ung thư phổi, với tổng số ca tử vong lên đến gần 1,6 triệu ca/năm, nhiều hơn cả số ca tử vong vì ung thư vú, ung thư đại trực tràng và ung thư tuyến tiền liệt cộng lại. tương tự , cứ mỗi phút lại có 3 người tử vong vì ung thư phổi.

Trong khi đó , theo số liệu của đơn vị Y tế toàn cầu , mỗi năm có 15 triệu mắc mới.

Còn tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 22.000 ca mắc mới ung thư phổi, trong đó gần 20.000 ca tử vong, chiếm số lượng người tử vong bậc nhất trong các loại ung thư ở phái mạnh .

ước lượng đến năm 2020, số mắc mới ung thư phổi ở cả hai giới tại Việt Nam là hơn 34.000 người mỗi năm.

lý do chính dẫn tới tỷ lệ tử vong do ung thư phổi cao là do: chẩn đoán trễ, triệu chứng bệnh không biết ; không có nhiều khả năng đưa ra cách chữa khi đã ở giai đoạn nặng.

Theo GS Mai Trọng Khoa, Giám đốc trọng điểm y học – Hạt nhân và Ung bướu, Phó Giám đốc BV Bạch Mai: có tới 70% người nhiễm bệnh ung thư phổi ở Việt Nam Bạn đọc có thể phát hiện bệnh ở thời kỳ muộn, dẫn tới chữa rất khó chịu , thời gian sống thêm không nhiều (nguy cơ sống thêm 5 năm với ung thư phổi tế bào nhỏ chỉ khoảng 6%, ung thư phổi không tế bào nhỏ khoảng 18%, trong lúc Báo cáo này ở người bị bệnh ung thư vú là trên 80%)

một số đặc điểm của bệnh ung thư phổi

GS Molina cho hay , các biểu hiện của ung thư phổi thường gặp là tức ngực, ho ra máu, thở gấp/ thở khó khăn , ho kéo dàiTuy nhiên, đây không hề là dấu hiệu đặc trưng của bệnh nên dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh ở đường hô hấp khác khiến người mắc bệnh chủ quan.

Chưa kể , theo một nghiên cứu cách đây không lâu , 25% có số người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi cho hay họ không gặp bất kỳ triệu chứng cho đến lúc nhận được kết quả xét nghiệm.

Còn khi bệnh đã tiến triển sẽ có một vài biểu hiện toàn thân như sụt cân, sốt, chán ăn, mỏi mệt , đau ngực, đau xương, khó khăn nuốt, phù mặt cổ, khan tiếng…

Chụp CT người bệnh có thể nhận biết ung thư phổi

để chẩn đoán, trước đây các bác sĩ sẽ chỉ thị chụp X-quang quẻ . khi Bạn đọc có thể phát hiện tín hiệu kì dị sẽ thêm những chỉ thị xét nghiệm khác nhằm mục đích là xác định xác thực có phải ung thư phổi không.

ngày nay , chụp CT trở nên giải pháp phổ thông hơn với số lần áp dụng nhàng nhàng là 1,5 năm/lần. cách này thường tiến hành cho tỉ lệ nghiện thuốc lá.

không những thế , theo GS Molina, vẫn có 20-40% kết quả dương tính giả ở các bệnh nhân có biểu hiện và ở người bệnh không có biểu hiện có số người này còn cao hơn.

Dấu ấn Phát hiện ung thư phổi

Hiện nhiều nước, trong đấy có Việt Nam đang khởi đầu tiến hành hướng đi mới là xét nghiệm dấu ấn sinh vật học (dấu ấn ung thư hay chất chỉ điểm khối u) để phát hiện sớm ung thư.

lúc được kết hợp cùng với chẩn đoán hình ảnh, những xét nghiệm dấu ấn ung thư phổi (CEA, Cyfra 21-1, SCC, NSE, ProGRP) có khả năng dự đoán ung thư lên tới 43% với khối u kích thước dưới 1 cm và 87% với khối u trên 3cm. Đây đều là những giai đoạn rất sớm của ung thư phổi.

Theo GS Molina, tại đất nước Tây Ban Nha của ông, người dân thường ngày sẽ làm xét nghiệm dấu ấn sinh vật học định kỳ 1 năm/lần với ung thư phổi.

các đối tượng có khả năng cao như người hút thuốc, kể cả hút thuốc thụ động , vợ chồng có người thân (bố, mẹ, anh, chị, em) bị ung thư phổi, làm việc trong môi trường có nguy cơ tiếp xúc với các chất gây ung thư, môi trường ô nhiễm ở một số thành phố lớn… cần xét nghiệm dày hơn, tuỳ thuộc đến độ tuổi. Tuổi càng cao, tần suất càng dày.

GS Mai Trọng Khoa cho hay , 5 chất chỉ điểm phổ quát ngày nay là CEA, ProGRP, NSE, Cyfra 21-1 và SCC, được xét nghiệm dựa trên mẫu máu của người bị bệnh . nếu như thân thể thường nhật , nồng độ thấp nhưng khi có khối u phổi ác tính sẽ tăng cao dị kì . ví như lên đến hàng ngàn lần, chắc chắn mắc ung thư.

“phương pháp này cho độ xác thực đến 80%. 20% nghi ngờ sẽ test lại sau 1 tháng để có thể chắc chắn. Đây là thủ thuật không xâm lấn, chi phí thấp , cho kết quả chuẩn xác , cùng với thăm khám lâm sàng , chẩn đoán hình ảnh sẽ giúp Bạn đọc có thể phát hiện sớm ung thư phổi”, GS Khoa lời khuyên .

Hiện tất cả những bệnh viện tuyến trung ương, hầu hết những bệnh viện tuyến tỉnh và nhiều phòng xét nghiệm đều có khả năng làm được chỉ dấu này, ngoài ra cộng đồng ít người biết.

Ngoài ý nghĩa phối hợp cùng kiểm tra sức khỏe và chẩn đoán hình ảnh giúp Mọi người có thể phát hiện sớm nhiều loại ung thư, việc sử dụng những chất chỉ điểm cũng giúp bác sỹ đánh giá hiệu quả điều trị cũng như theo dõi phát lại sau chữa trị một cách thức hiệu quả.